ایده برتر پاسارگاد

خصوصيات محيطی

منظور از خصوصیات محیط بازاریابی، بازیگران و نیرو‌های خارج از بازاریابی هستند که می‌توانند بر محیط بازاریابی اثر بگذارند تا روابطی موفقیت‌ آمیز با مشتریان مورد نظر برقرار کند. محیط بازاریابی دارای تهدیدها و فرصت‌ها است. شرکت‌های موفق به اهمیت محیط در حال تغییر پی برده‌اند و پیوسته به آن توجه می‌کنند و فعالیت‌ها خود را با این تغییرات سازگار می‌نمایند متاسفانه تعداد زیادی از شرکت‌ها نتوانسته‌اند این تغییرات را به عنوان نوعی فرصت مناسب  به حساب آورند. آن‌ها دربرابر این تغییرات مقاومت ‌می‌کنند یا آن‌ها را نادیده می‌انگارند و زمانی متوجه اشتباه خود می‌شوندکه کار از کار گذشته است.

محیط بازاریابی، سازمان را احاطه و بر آن تاثیر می گذارد (سه جزو تشکیل دهنده محیط بازریابی): محیط داخلی، محیط خرد، محیط کلان 

محیط داخلی: تمامی عواملی مانند نیروی انسانی، سرمایه، ماشین آلات و مواد اولیه. عوامل داخلی برای مدیریت و تعامل با عوامل خارجی بسیار مهم هستند و بیشتر به روشهای مدیریت و کیفیت بکارگیری آن ها بستگی دارد.

محیط خرد: عواملی که سازمان را به طور مستقیم تحت تاثیر قرار می‌دهند محیط خرد نامیده می‌شود. این شامل حمایت‌کنندگان(مستقیم و غیر مستقیم) ، مصرف‌کنندگان، مشتریان و سهامداران می‌باشند.

محیط کلان: عواملی که می‌توانند سازمان را تحت تاثیر قرار دهند اما در کنترل مدیران سازمان قرار نمی‌گیرند، محیط کلان نامیده ‌می‌شوند. برای مثال شرکت نمی‌تواند بر قوانین تاثیر بگذارد بلکه باید خود را با آن وفق دهد. محیط کلان شامل عوامل اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی می‌باشد.

مهمترین عناصر محیط بازاریابی عبارتند از:

۱) عوامل اجتماعی و فرهنگی

فرهنگ: فرهنگ مهمترین عنصر تعیین کننده ی خواسته ها و و رفتار هر فرد است. از بسته بندی محصول و برچسب آن گرفته تا کیفیت، نوع خدمات، مکان و زمان خرید، قیمت و تبلیغات، همگی تحت تاثیر فرهنگ جوامع و افراد است.

سطح سواد: سطح سواد با نحوه ی عرضه و معرفی محصولات در بازار ارتباط دارد. در جامعه ای که در آن بیسوادی زیاد است ارائه ی آگهی تبلیغاتی در جراید موفق نخواهد بود. سواد در انتخاب محصول و شیوه ی کاربرد و نگهداری آن نیز نقش دارد.

ارزش های هسته ای: عبارتند از باورهای ما به آنچه خوب و مطلوب است. ارزش های هسته ای یک فرهنگ ارزشهای مشترکی هستند که نافذ و پایدارند و چگونگی کاربرد محصولات، مثبت یا منفی نگری نسبت به آن و برقراری روابط بازار را تعریف می کنند. ارزش های هسته ای در طول زمان تغییر می کنند و تکامل می یابند.

دین و مذهب: برای مثال در نظام ارزشی اسلام محصولات و خدماتی با عناوین حرام، مستحب و مکروه وجود دارد که در بازاریابی بسیار اهمیت دارد.

نحوه ی معاملات و شرایط کسب و کار: نحوه ی برخورد های تجاری و معامله در فرهنگ های مختلف با هم یکسان نیست. بعنوان مثال حضور به موقع در ملاقات ها، پوشاک و نحوه ی پوشش، نحوه ی مذاکره، رنگ ها در جوامع مختلف دارای تفاسیر مختلف است.

سازمان های اجتماعی: در هر فرهنگ سازمان هایی وجود دارد که مورد پذیرش و احترام است؛ برای مثال خانواده در فرهنگ ایرانی نقش مهم و بنیادی دارد. سن، تخصص و موقعیت افراد در فرهنگ ها اهمیت ویژه ای دارد. شاغل شدن زن و مرد باعث شده تا بسیاری از محصولات و خدماتی که در گذشته چندان مطرح نبوده؛ بسیار طرفدار پیدا کند مثل فروشگاه های عرضه کننده غذا های آماده.

الگو های نهادی: سیستم های خرید و توزیع در کشورها و شیوه ی خرید و مصرف در جوامع در حال دگرگونی است. مردم ایران دیگر تنها از مغازه های محلی خرید نمی کنند. فروشگاه های بزرگ و زنجیره ای در شبکه توزیع ایران (همانند هایپر استار) نقش زیادی دارند.

۲) عوامل سیاسی، قانونی و اقتصادی
اصولن در بازاریابی سه عامل دولت، مشتریان و رقبا عوامل اساسی محیطی هستند که باید به طور دائم مورد بررسی و ارزیابی قرار گیرند. مالیات ها، عوارض، سهمیه بندی ها، ممنوعیت برخی محصولات یا معامله با بعضی از کشورها، محدودیت های مربوط به تبلیغات در بعضی از رسانه ها و تحریم ها، نمونه هایی از عوامل محیطی و غیر قابل کنترل هستند که به نحوی با دولت سر و کار دارند.

۳) عوامل تکنولوژیک
تکنولوژی  نقش عمده دارد که عبارت است از: جانشین ساختن محصولات و مواد جدید یا مصنوعی به جای محصولات و مواد ارگانیک یا طبیعی، صرفه جویی در میزان مصرف مواد، خود گردانی یا کاهش تعداد نیروی انسانی و یا باب شدن کار از راه دور، کوتاه شدن عمر محصولات و کهنگی سریع آنها و الزام در نوآوری مداوم محصولات و خدمات.

۴) عوامل رقابتی
رقابت به محیط ملی محدود نمی شود، بلکه دامنه آن بسیار گسترده تراست و باید به نیرو های رقابتی خارجی و بین المللی نیز توجه داشت. مهمترین نکاتی که باید در بررسی رقبا و محیط رقابت بدان توجه شود این است که رقبا چه کسانی هستند و در کجا قرار دارند؟ بازار آنها چقدر است؟ نقاط ضعف و قوت آنان نسبت به ما چیست؟ برنامه های آینده ی آنان چیست؟ نقش رقبای داخلی و خارجی در کوتاه مدت و بلند مدت چگونه است؟